Επικοινωνιακές Δεξιότητες Ιατρών & Νοσηλευτικού Προσωπικού

Σύμβαση Oviedo: Επέμβαση σε θέματα υγείας μπορεί να υπάρξει μόνον αφού το  ενδιαφερόμενο πρόσωπο δώσει την ελεύθερη συναίνεσή του, κατόπιν  προηγούμενης σχετικής ενημέρωσής του καταλλήλης ως προς το σκοπό και τη φύση της επέμβασης, καθώς και ως προς τα επακόλουθα και κινδύνους που αυτή συνεπάγεται. Να σχηματίζεται πλήρης εικόνα ιατρικών-κοινωνικών-οικονομικών παραγόντων και συνεπειών της κατάστασης. Το ενδιαφερόμενο πρόσωπο μπορεί ελεύθερα και οποτεδήποτε να ανακαλέσει τη συναίνεσή του.

Ά 11 Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας 2005: υποχρέωση ενημέρωσης και καθήκον αλήθειας προς τον ασθενή
Ά 12 Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας: εκτέλεση ιατρικής πράξης κατόπιν προηγούμενης συναίνεσης.
Ν.2071/1992  Το συμφέρον του ασθενούς είναι καθοριστικό και εξαρτάται από την πληρότητα και ακρίβεια των πληροφοριών που του δίνονται. 

Προηγούμενη κατάλληλη ενημέρωση
Ελεύθερη Συναίνεση(Δυνατότητα ελεύθερης ανάκλησης συναίνεσης )

Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Βιοϊατρικής
Κατοχύρωση του δικαιώματος του ατόμου «να μη γνωρίζει»


Διακήρυξη της UNESCO για το Ανθρώπινο Γονιδίωμα και τα Ατομικά Δικαιώματα  Αναγνωρίζεται το δικαίωμα του να μην πληροφορείται στοιχεία που αφορούν στην υγεία του


ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΑ

Η Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής θεωρεί δικαιολογημένη την επιλογή εμβρύου για λόγους υγείας επί ελέγχου σοβαρών μονογονιδιακών ασθενειών και υπάρχει σοβαρή πιθανότητα εκδήλωσης λόγω οικογενειακού ιστορικού 

αποφασίζεται με ευθύνη των μελλοντικών γονέων ύστερα από κατάλληλη πληροφόρηση από τον υπεύθυνο γιατρό.

ΈΝΝΟΙΑ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ

Μια διαδικασία με σκοπό να εξηγηθούν οι πιθανές συνέπειες των ευρημάτων μιας γενετικής εξέτασης, τα πλεονεκτήματα και οι κίνδυνοι αυτών.

Σύμβαση Οβιέδο άρθρο 12 
Εξετάσεις που προβλέπουν την εμφάνιση γενετικών νόσων ή που  χρησιμοποιούνται είτε για την αναγνώριση του υποκειμένου ως φορέα  γονιδίου υπεύθυνου για νόσο είτε για την ανίχνευση γενετικής  προδιάθεσης ή δεκτικότητας για νόσο, επιτρέπεται να γίνονται μόνο για λόγους υγείας και υπό την προϋπόθεση της  κατάλληλης  γενετικής συμβουλευτικής.

Πρόκειται για διαδικασία ουσιαστικής επικοινωνίας με τους ενδιαφερόμενους με σκοπό την ενημέρωσή τους κατά τη διάρκεια της κύησης ιδίως
Σε θέματα διάγνωσης, πρόγνωσης και αντιμετώπισης νόσου
ανιχνευτικών εξετάσεων όπως η αυχενική διαφάνεια
Κληρονομικής μεταβίβασης νόσου και πιθανοτήτων επανεμφάνισής της
Στις επιλογές που έχουν για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των αντίστοιχων προβλημάτων 

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΓΙΑ ΤΑ ΓΕΝΕΤΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ
Όταν γενετικές εξετάσεις κρίνονται σκόπιμες είναι ηθικά επιβεβλημένο να υπάρχει διαθέσιμη γενετική συμβουλευτική η οποία να γίνεται 
με κατάλληλο και αντιαυταρχικό τρόπο
να είναι προσαρμοσμένη στα πολιτιστικά πρότυπα
και να εξυπηρετεί το συμφέρον του ενδιαφερόμενου προσώπου
αρχή της πληροφόρησης με σαφήνεια & κατάλληλο τρόπο
αρχή της μη κατευθυνόμενης γενετικής συμβουλής (όχι χειραγώγηση)
αρχή της εχεμύθειας
αρχή της ελεύθερης πρόσβασης
αρχή της αλήθειας
συμφέρον προσώπου

ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΩΝ ΣΕ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

1. Ενεργητική ακρόαση
Ακούμε προσεκτικά τα λόγια, τις πληροφορίες των ενδιαφερομένων

2. Ενσυναίσθηση
Προσπαθούμε να δούμε το ζήτημα μέσα από τα μάτια του άλλου μέρους, να είμαστε ευαίσθητοι στα ερεθίσματα που εκπέμπει το άλλο μέρος.
Η ενσυναίσθηση δεν ταυτίζεται με τη συμπάθεια. Δεν υποδηλώνει τη συμμετοχή στην ψυχική κατάσταση του πάσχοντα, με την έννοια της λύπης ή του οίκτου. 
Κατανόηση των συναισθημάτων του άλλου και όχι έκφραση των προσωπικών συναισθημάτων (Northouse & Northhouse, 1985)

3. Αντανάκλαση
ικανότητα ελέγχου της κατανόησης όσων ειπώθηκαν 

4. Ανατροφοδότηση
παροχή πληροφοριών και υποδείξεων με τρόπο που να καθίστανται κατανοητές και αποδεκτές

5. Δεξιότητα ανακοίνωσης δυσάρεστων ειδήσεων

6. Ικανότητα συνεργασίας

με τον ασθενή και το περιβάλλον του στο πλαίσιο της θεραπείας.


ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΙΑΤΡΟΥ - ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΓΟΝΕΩΝ

Σύστημα συνεργασίας PREPARED
P: Διαδικασία ή Συνταγή(παρουσιάζεται η προτεινόμενη θεραπεία) /procedure/prescription 
R: Λόγος(παρουσιάζεται λόγος που προτείνεται η συγκεκριμένη διαδικασία) /reason
E: Προσδοκίες (από τη θεραπεία) /expectations
P: Πιθανότητα επίτευξης των αναμενόμενων αποτελεσμάτων /probability
A: Εναλλακτικές (θεραπείες) /alternatives
R: Κίνδυνοι /risks
E: Έξοδα και δαπάνες /expenses
D: Τελική απόφαση /decision

ΕΝΔΕΔΕΙΓΜΕΝΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΜΕΡΩΝ
 Λήψη υπόψη της κουλτούρας και του γνωστικού υποβάθρου των υποψηφίων γονιών
Δημιουργούμε ένα περιβάλλον φιλικό προς τα ενδιαφερόμενα μέρη
Σχέση Εμπιστοσύνης –Ειλικρίνειας
Μέριμνα ώστε να έχει διαθέσιμες όλες τις χρήσιμες πληροφορίες 
Μη επικριτική στάση συμβούλου
Αποφόρτιση της τυχόν δυσάρεστης συναισθηματικής κατάστασης 
Ενθάρρυνση να εκφραστούν τα συναισθήματα  και οι ανησυχίες της μέλλουσας μητέρας και του συντρόφου της
Αναπλαισίωση των αποτελεσμάτων-σύνοψη συζήτησης

Η ΒΙΟΗΘΙΚΗ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ
Ουδέτερος τρίτος εκπαιδευμένος σε θέματα δεξιοτήτων επικοινωνίας αλλά και βιοηθικής και ιατρικής δεοντολογίας 
επίλυση διαφορών μεταξύ των επαγγελματιών υγείας, των ασθενών και του οικογενειακού περιβάλλοντος αυτών, και για το λόγο αυτό διεξάγεται, συνήθως, στο χώρο του νοσοκομείου από Διαμεσολαβητή που προτείνει το ίδιο το Νοσοκομείο.
Διαφορές που κινούνται γύρω από διλήμματα ζωής ή θανάτου, αλλά και δύσκολες υποθέσεις επιλογής της κατάλληλης ιατρικής περίθαλψης σε παιδιά.(λ.χ.διαφωνία των γονέων αναφορικά με την ενδεδειγμένη θεραπεία σε περιπτώσεις νεογνών/ παιδιών με συγγενείς ανωμαλίες ή σοβαρές ασθένειες)
Διαφοροποίηση από τη Συμβουλευτική αλλά συμπορεύεται με αυτή.